Bijdrage Visseren-Hamakers (PvdD) over Beëin­diging gaswinning Gronin­genveld (36.441)

Voorzitter,

Weet u nog waar u was op 2^e kerstdag in 1986, toen de aardbeving in de omgeving van Assen plaatsvond, vraag ik aan alle aanwezigen. Deze aardbeving in 1986 vormde voor de bewoners een kantelpunt, volgens het rapport van de enquête commissie, ondanks dat er voor dat jaar ook al aardschokken waren geweest. 1986 – dat is bijna een hele levensgeschiedenis geleden. De meeste mensen die het zich nog als de dag van gister kunnen herinneren, zijn de gedupeerden die zich sindsdien niet of nauwelijks gehoord voelen. Zo lang hebben inwoners van Groningen op gerechtigheid moeten wachten – ruim 1600 aardbevingen en meer dan 267.000 schademeldingen lang.

Voor de Partij voor de Dieren kan het definitief sluiten van het Groninger gasveld niet snel genoeg komen. Het wordt tijd om de belangen van de ‘Groningers boven gas’ te plaatsen – of – in bredere zin – de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van inwoners te prioriteren over winst.

De terugtrekkende beweging van conservatieve politieke partijen, op 2 april in onze Kamer is tegelijkertijd uiterst pijnlijk en herkenbaar. Vragen over ‘leveringszekerheid’ van fossiele brandstoffen was voor deze partijen blijkbaar belangrijker dan helderheid voor de Groningers. Terwijl de Staatsecretaris en detail heeft aangegeven dat de kans op problemen t.a.v. de leveringszekerheid ‘bijzonder klein’ zijn.

De VVD en BBB hebben vandaag in het debat gezegd dat het niet hun bedoeling was om besluitvorming over sluiting van het Gronings gasveld uit te stellen en dat zij voor de wet zullen stemmen. Maar ik neem het de partijen die op 2 april pleitten voor het combineren van behandeling van het besluit over sluiting van het Groningse gasveld en discussies over leveringszekerheid kwalijk dat ze nogmaals de indruk hebben gewekt dat er redenen zouden kunnen zijn om het Gronings gasveld niet te sluiten.

Voorzitter,

De Partij voor de Dieren heeft nog een aantal vragen aan de Staatsecretaris. De staatssecretaris meldt dat van de 9 grootgebruikers van laagcalorisch gas er inmiddels 5 zijn omgebouwd en dat er 4 vertraging hebben opgelopen. Mijn fractie hoort graag een update over deze vertraagde bedrijven. Wie zijn het en wat is de reden van de vertraging? En hoe staat het de omschakeling van de ‘kleinere’ grootgebruikers van laagcalorisch gas?

Ook wil mijn fractie graag een update horen over de voortgang van het herstellen van de schade, en de ontwikkeling en implementatie van de economische en sociale agenda voor Groningen.

Voorzitter,

De Partij voor de Dieren maakt zich grote zorgen over de houding van de NAM, inclusief Shell en Exxon, in dit dossier. Mijn vraag aan de staatssecretaris is wat de stand van zaken is m.b.t. de onderhandelingen met deze bedrijven, en wat de risico’s hierbij zijn voor de Staat. En ook, hoe heeft het zo ver kunnen komen? Vorige week hadden we in de Eerste Kamer een mondeling overleg met de Minister van Financiën over de coronasteun aan KLM, waar hetzelfde patroon zich ontvouwt. De Staat worden door grote bedrijven consequent aan het lijntje gehouden – wat miljarden belasting geld kost. Welke lessen trekt het Kabinet uit deze problematische publiek-private samenwerkingen, vraag ik aan de Staatssecretaris. Worden er zulke dossier-overstijgende lessen getrokken? Zulke lessen worden genoemd als aanbeveling in het rapport van de enquête commissie, maar wat is hier concreet mee gebeurd?

Welke andere publiek-private samenwerkingen heeft de Staat met Shell en Exxon, en hoe verlopen die? Overweegt het Kabinet met deze partijen ‘in zee’ te gaan voor boringen op de Noordzee? Dit zou de Partij voor de Dieren zeer onverstandig vinden, niet alleen omdat wij tegen boren op de Noordzee zijn, maar ook gezien de reputatie van deze bedrijven en hun rol in Groningen.

Voorzitter,

Ik wil afronden met een groot compliment aan de Staatsecretaris, die against all odds de Groningers boven economische gasbelangen blijft plaatsen.

Ik kijk uit naar de reactie van de Staatssecretaris op mijn vragen, en hoop dat de Eerste Kamer vandaag een definitief punt zet achter het winnen van gas uit het Groninger gasveld.

Voor de helderheid – het zijn de volgende partijen die tijdens het debat in onze commissie Economische Zaken en Klimaat op 2 april probeerden aan de noodrem te trekken en overwogen het Gronings gasveld niet definitief te sluiten: de BBB, PVV, JA21, FVD, en 50+, onder aanvoering van de VVD, en met de SGP op de wip. Dit is dus inclusief de BBB en PVV – waarop veel kiezers hebben gestemd met hoop op vernieuwing en een politiek waar de burger centraal zou staan, en gehoord zou worden.