Vragen Visseren-Hamakers (PvdD) over Europese voedsel- en land­bouw­stra­tegie

Indiendatum: mei 2025

De Visie zelf bevat geen nieuwe wetgeving, maar kondigt verschillende (wetgevende) voorstellen aan die de komende jaren worden verwacht. In de kabinetsappreciatie vallen een aantal zaken op:

·       Er is sprake van een integraal plan inzake de EU-eiwitvoorziening. Zien de leden het juist dat die eiwitvoorziening alleen betrekking heeft op dierlijke eiwitten? Zo niet, is het kabinet bereid de Europese Commissie aan te sporen de EU-eiwitvoorziening uit te breiden met plantaardige eiwitten? Zo nee, waarom niet? Hoe verhoudt zich dit tot een toekomstbestendige landbouw die opereert met het oog op planetaire grenzen?

·       Het kabinet vindt dat de veehouderij “een belangrijke rol [heeft] in het voedselsysteem.”  Om anti-microbiële resistentie tegen te gaan pleit het kabinet voor vaccinaties en verbeterde bioveiligheid. Erkent het kabinet dat intensieve veeteelt – nog afgezien van de dierenwelzijnsproblemen - een aanzienlijke ecologische voetafdruk heeft, bijdraagt aan gezondheidsklachten van omwonenden en zelfs kan bijdragen aan het ontstaan van een nieuwe pandemie (zoals de vogelgriep)? Zo ja, waarom pleit het kabinet dan niet voor extensivering, oftewel vermindering van het aantal gehouden landbouwdieren? En ook hier geldt: waarom wordt niet meer ingezet op niet-dierlijke voedingsbronnen?

·       Het kabinet beschouwt de inzet van NGT’s, Renure, de doorontwikkeling van luchtwassers en innotieve stalvloeren als essentieel voor voedselzekerheid en innovatie van land- en tuinbouw. W.b. NGT’s: kan het kabinet gezondheid of milieuveiligheid garanderen indien NGT-planten of daarvan afgeleide producten in het milieu terecht komen of in de EU in de handel worden gebracht? Deze leden maken zich daar ernstige zorgen over. W.b. luchtwassers en innovatieve stalvloeren: in Nederland is al veelvuldig aangetoond dat die niet of onvoldoende werken. Waarom wordt hierop dan toch op ingezet? W.b. Renure: restmest uit mestvergisters is net zo uitspoelingsgevoelig als dierlijke mest. Het ís namelijk dierlijke mest. Net doen alsof Renure kunstmest is, lost het mestprobleem niet op. Omwille van de waterkwaliteit én de natuurkwaliteit is het essentieel dat de Nederlandse landbouw drastisch minder mest produceert, en dus minder dieren fokt. Als Renure op het land gebruikt mag worden onder de kunstmestnormen, dan leidt dat uiteindelijk tot méér mest op het land, met schadelijke gevolgen voor de waterkwaliteit. Graag een reactie van het kabinet op deze constatering.

·       We lezen dat het kabinet van mening is dat “vis, schaal- en schelpdieren (ofwel mariene eiwitten) een belangrijk onderdeel zijn van een gezond voedingspatroon. In het licht van de toenemende druk op de beschikbare ruimte en Europese voedselzekerheid – en onafhankelijkheid is het daarom belangrijk dat voedselwinning uit zee wordt geborgd. (p.5) ” De leden maken zich zorgen om overbevissing en de schadelijke gevolgen van visserij op het leven in de oceanen (o.a. door vervuiling van schepen en visnetten). Waarom kiest het kabinet voor het promoten van mariene eiwitten boven plantaardige eiwitten? Bovendien, de meest verhandelde vissoorten uit aquacultuur betreffen carnivore soorten, zoals zalm, die indirect, via het visvoer, alsnog een grote vraag naar wild gevangen vis vertegenwoordigen. Hoe ziet het kabinet de duurzaamheid en bijdragen aan voedselzekerheid van deze aquacultuur?

·       W.b. herziening van EU-wetgeving inzake dierenwelzijn voor landbouwhuisdieren: het kabinet omschrijft dit als een “unieke kans om een hoger, geharmoniseerd niveau van dierenwelzijn te bereiken”. Wordt hierbij het Nederlands niveau van dierenwelzijn als maatstaf genomen? Hoe ziet het kabinet in dit licht het feit dat Nederland nog altijd niet voldoet aan de Europese richtlijn die het lidstaten verbiedt om routinematig staartjes van biggen te couperen?