Vragen van Teunissen (PvdD) over mest­beleid

Indiendatum: 17 nov. 2020

Vervolgvragen mestbeleid

1. Kunt u aangeven hoe u op tijd gaat voorkomen dat Nederland door de forse overschrijdingen van de toegestane nitraatconcentraties niet voldoet aan de Europese Kaderrichtlijn Water?[1]
   
   
2. Het kabinet schrijft: “Door de lokale droogte in 2017 en nationale droogte in 2018 zijn de gemiddelde nitraatconcentraties in alle regio’s gestegen. Door het naijlingseffect tussen de landbouwpraktijk van het voorgaande jaar en de effecten ervan op de waterkwaliteit, worden in 2019 de effecten van de droogte van de voorgaande periode zichtbaar. De droogte heeft enerzijds geleid tot verminderde gewasproductie met een hoger stikstofbodemoverschot tot gevolg, waardoor de nitraatuitspoeling heeft kunnen toenemen. Anderzijds heeft de droogte geleid tot verminderde denitrificatie, meer indamping van het bodemvocht, en een beperktere verdunning door een gering neerslagoverschot in de winter van 2018–2019, waardoor de nitraatconcentraties zijn gestegen.”
   In welke mate is het kunstmatig laaghouden van het grondwaterpeil voor de landbouw de oorzaak van de door u geschetste droogte? Bent u het met deze leden eens dat er een integrale aanpak moet komen waarbij we het probleem van droogte, stikstof en klimaat tegelijkertijd aanpakken, door niet een kunstmatig, maar een natuurlijk waterpeil aan te houden, door een inkrimp van de veestapel en herstel van de biodiversiteit tot een robuuste waterbuffer? Zo ja, op welke manier bent u voornemens hier invulling aan te geven? Zo nee, waarom niet?
   
   
3. Het kabinet schrijft: “Voor het sluiten van kringlopen is het belangrijk dat kunstmest op termijn (voor een deel) vervangen kan worden door verwerkte mest. Kunstmest is een externe input in de landbouw. Vermindering daarvan draagt bij aan het terugdringen van broeikasgasemissies. Door een stabiele aanvoer van dierlijke mest bij mestverwerkers kunnen verwerkte mestproducten ontwikkeld worden die beter aansluiten bij de bemestingsbehoefte van akkerbouwers.” De leden van de Partij voor de Dieren zijn verheugd over het voornemen van het kabinet kunstmest (verantwoordelijk voor ca. 5% van het gasgebruik in Nederland) uit te faseren in het belang van het klimaat en een gezonde bodem. Welke tijdlijn heeft het kabinet voor ogen? Welke mogelijkheden ziet het kabinet voor plantaardige mest en groenbemesters? Erkent het kabinet dat de mens het meest dominante lek in de mineralenkringloop vormt en dat terugwinning en toepassing van zuiver struviet uit rioolslib een zeer kansrijke en zinvolle oplossing zou kunnen vormen voor de oplossing van het fosfaatproblerm en sluiting van de kringloop? Zo ja, is het kabinet bereid de winning en toepassing van struviet uit rioolslib actief te bevorderen? Zo ja, op welke termijn en wijze? Zo nee, waarom niet?
   
   
4. Het kabinet schrijft: “Ik zet met de Subsidiemodules brongerichte verduurzaming stal- en managementmaatregelen (Sbv) in op het in samenhang en brongericht terugbrengen van alle schadelijke emissies. Een brongerichte aanpak, waarbij emissies worden voorkomen door bijvoorbeeld het snel scheiden van mest en urine, betekent ook een verbetering van het stalklimaat, wat positief is voor zowel mens als dier. Voor alle stallen vind ik het van belang dat zij voldoen aan de eisen voor dierenwelzijn en veiligheid.” Hoe verhoudt zich volgens het kabinet dierenwelzijn tot potdichte stallen? Erkent u dat dieren die jaarrond in potdichte stallen zitten hun soorteigen gedrag niet kunnen vertonen? Erkent u dat het onethisch is om dieren te weerhouden van hun soorteigen gedrag? Hoe verhoudt zich uw brongerichte aanpak tot de conclusies van het CBS dat stelt dat ‘milieuvriendelijke’ maatregelen in stallen amper effect hebben?[2] Op basis van welke afweging kiest u dan toch voor ‘stal- en managementmaatregelen’ en niet voor een krimp van de veestapel om de beoogde reductie van de stikstofuitstoot en de hoeveelheid broeikasgassen te bereiken?

[1] https://www.trouw.nl/nieuws/het-oppervlaktewater-in-nederland-is-veel-smeriger-dan-gedacht~be94910c/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.nl%2F

[2] https://www.trouw.nl/nieuws/de-zogenaamd-schone-stal-is-net-zo-vervuilend-als-de-traditionele-stal~b3db3590/