Verklaring van de Eerste Kamer­fractie van de Partij voor de Dieren

Het huidige debat over Europese veiligheid, de oorlog in Oekraïne, de dreiging van Rusland en de veranderde positie van de VS richt zich te veel op bewapening en te weinig op vrede. De Eerste Kamerfractie van de Partij voor de Dieren vindt dat het bewerkstelligen van duurzame vrede in Europa de prioriteit moet zijn. Na meer dan een miljoen slachtoffers en ernstige schade aan dieren, natuur en milieu kan verdere oorlogsretoriek niet de oplossing zijn. We pleiten voor een onmiddellijk staakt het vuren zodat onderhandelingen over duurzame vrede kunnen plaatsvinden. Nederland en Europa dienen de mogelijkheden voor een vredesconferentie tussen Rusland en de Westerse mogendheden te onderzoeken. De onderhandelingen over vrede tussen Oekraïne en Rusland en een eventuele stop op de uitbreiding van de NAVO kunnen hier onderdeel van uitmaken. De oorlog tussen Oekraïne en Rusland kan niet anders beëindigd worden dan via onderhandelingen.

Zolang Rusland oorlogshandelingen in Oekraïne voortzet, worden de sancties tegen Rusland uitgebreid en krachtiger gehandhaafd. Invoer van kunstmest en gas uit Rusland wordt verboden en Borssele stopt met het gebruik van uranium dat in Rusland is verrijkt. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre bevroren tegoeden van Russen kunnen worden geconfisqueerd. Nederland steunt Oekraïne in haar verdediging tegen de Russische agressie, zowel civiel als militair, binnen de kaders van het internationaal recht, dus onder meer met de garantie dat Nederlandse middelen niet worden ingezet voor clustermunitie en landmijnen. Nederland dient bij alle betrokken landen, inclusief de VS, Rusland en Oekraïne, aan te dringen om zich te houden aan het internationaal recht.

De EU zet momenteel in op grootschalige bewapening zonder kritische reflectie over de noodzaak en het gevaar hiervan. Men gaat ervan uit dat het risico dat Poetin een NAVO-land militair aanvalt en daarmee artikel 5 van de NAVO ‘test’ reëel is, terwijl wij op dit moment nog geen enkel bewijs hebben gezien voor deze veronderstelde dreiging. Uiteraard moeten Europese NAVO-lidstaten zich kunnen verdedigen als dit onwaarschijnlijke scenario zich voordoet. Dit zou binnen de huidige defensiebudgetten moeten worden opgelost door effectiever samen te werken met een focus op verdediging.

Een grotere dreiging voor de Europese veiligheid zijn hybride dreigingen, zoals cyberaanvallen, aanvallen op strategische objecten of inmenging in het politieke en publieke debat. Europa en Nederland moeten investeren in de bescherming van deze objecten, diensten en processen. Veiligheid is veel breder dan alleen territoriale veiligheid, en omvat ook fysieke, economische en ecologische veiligheid en sociale en politieke stabiliteit. Deze brede veiligheid heeft te weinig aandacht in het huidige debat.

We volgen het debat over de veiligheidssituatie en wat nodig is voor brede veiligheid op de voet. Maar we nemen afstand van pleidooien voor grootschalige (her)bewapening. Dit kan leiden tot een wapenwedloop waar niemand – mens, dier en natuur - beter van wordt. En wij zien uit naar een brede vredesconferentie in internationaal verband en een grotere bewustwording in Nederland van het belang van vrede.

dd. 13 april 2025.