Bijdrage Koffeman (PvdD) over de rege­rings­ver­klaring 2022


"Het regeer­ak­koord is een levens­ge­vaar­lijke gok"

16 februari 2022

Regeerakkoord 2022

Voorzitter. We gokken het erop. Dat lijkt de gedachte van het regeerakkoord. In de maand van het regeerakkoord werden 11.237 gokreclames uitgezonden op de tv, zoals Don Ceder van de ChristenUnie turfde. Dat aantal zal bij ongewijzigd beleid vanaf 1 april nog fors toenemen.

Regeren met een kleine meerderheid in de Tweede Kamer en met een minderheid in de Eerste Kamer is de ultieme gok voor dit kabinet. Het is een gok waarmee de grootste crises van deze tijd niet zullen worden opgelost. De gok is of we kiezen voor instabiliteit, nieuwe pandemieën en een samenleving die vastloopt of voor een andere, meer duurzame weg.

De woningcrisis, de stikstofcrisis, de biodiversiteitscrisis, de klimaatcrisis en de coronacrisis eisen van ons dat we de problemen in samenhang oplossen met vernieuwend beleid en niet door het ene gat met het andere te dichten. Met 25 miljard herstelbetalingen voor de stikstofcrisis en 35 miljard voor de klimaatcrisis en verduurzaming zadelen we toekomstige generaties op met schulden. Dat zou niet erg zijn als die maar uitzicht boden op echte oplossingen. Dat is niet het geval.

Voorzitter. De Partij voor de Dieren vraagt al meer dan dertien jaar om het risico van pandemieën door zoönosen te beperken. Dit zijn ziekten die van dieren op mensen overspringen. Hoewel we de handen nu vol hebben aan COVID-19 zullen we er ook alles aan moeten doen om het ontstaan van nieuwe zoönosen te voorkomen. We beleven de ernstigste uitbraak van vogelgriep ooit. In vier maanden zijn 1,5 miljoen kippen en eenden vergast. Virologen zien de situatie rond de vogelgriepcrisis escaleren. Het virus verspreid zich onder steeds meer diersoorten, zoals vossen, otters en zeehonden. Ook de mens blijkt vatbaar. In China en Laos zijn 60 mensen besmet geraakt, waarvan de helft is overleden. Wanneer het virus van mens op mens overdraagbaar wordt — daar zijn we nog twee stappen vandaan — zal de mortaliteit tientallen malen groter zijn dan bij het coronavirus het geval is. Vooralsnog doet het kabinet niets met deze waarschuwingen.

Voorzitter. In juli 2021 kwam op verzoek van de Partij voor de Dieren het rapport Zoönosen in het vizier tot stand. Daaruit komt Nederland als potentiële hotspot voor zoönotische uitbraken in beeld. Het rapport is helder: het aantal dieren in de veehouderij moet omlaag, net als het aantal dieren per stal en het aantal pluimveebedrijven in waterrijke gebieden. Ook moet ontbossing voor de productie van veevoer, die in het buitenland plaatsvindt als gevolg van Nederlands beleid, worden aangepakt. De handel in wilde dieren moet harder worden bestreden. Het regeerakkoord zwijgt daarover in alle talen. Hoe kan dat? Er is geen enkele aandacht voor de preventie van de grootste bedreiging van dit moment.

De kloof tussen arm en rijk is nationaal en internationaal groter geworden tijdens de pandemie. Kennelijk is het moeilijk om lering te trekken uit de crisis. Kan de minister-president uitleggen wat zijn gedachten hierover zijn en wat het kabinet daartegen onderneemt? Graag een reactie.

Voorzitter. Volksgezondheid is het stiefkind van de regeringsverklaring. Mensen in landbouwgebieden wonen vlak naast akkers waar landbouwgif wordt gespoten. Boeren die veel werken met glyfosaat lijken een grotere kans te hebben op parkinson, alzheimer en kanker. Dat geldt ook voor omwonenden. Toch wordt glyfosaat volop gebruikt. Mensen rond geitenfokkerijen hebben aantoonbaar vaker longontsteking, maar zelfs met de recente ervaringen met Q-koorts doet het kabinet daar niets aan. Kan de minister-president dat uitleggen?

Voorzitter. We zagen ook goed nieuws in het regeerakkoord. De invoering van een suikertaks is iets waar onze fractie al jaren voor pleit, net als een btw-nultarief op groenten en fruit. Maar tot onze verbazing blijkt dit vooralsnog niet uitvoerbaar te zijn, omdat de IT-systemen van de Belastingdienst het niet aankunnen. Dat is toch absurd? Wat zijn de prioriteiten van de Belastingdienst? Hoe gaat de premier dit oplossen?

Voorzitter. Tientallen jaren is er te weinig ondernomen om een stikstof- en natuurcrisis te voorkomen. Nu wordt er 25 miljard aan herstelbetalingen uitgetrokken voor problemen die heel goed voorkomen hadden kunnen worden, onder andere door boeren te helpen om te schakelen, minder dieren te houden, uit te kopen of te verplaatsen. Het kabinet kiest opnieuw voor technologische stalvernieuwingen, terwijl we hebben gezien dat die onvoldoende milieuwinst opleveren en zorgen voor een nog miserabeler leven voor dieren die hun dagelijks leven moeten slijten in megastallen.

Wat ons zorgen baart, is dat er door provincies volop koehandel wordt gedreven in het salderen van stikstofrechten. Rijkswaterstaat kocht zes boerderijen om met stikstofrechten de verlenging van de A15 mogelijk te maken. Limburg zette de stikstofruimte van een boerderij die sinds 2012 niet meer in gebruik is in om een spoorwegterminal uit te breiden. Provincies zoeken juridische geitenpaadjes waardoor uitstoot van stikstof op papier vermindert, maar in werkelijkheid hoger wordt. Wat gaat de minister-president daaraan doen? Is er niets geleerd van de Programmatische Aanpak Stikstof? De rechtbanken zijn helder. Graag ook een reactie van het kabinet.

Voorzitter. Vorige week ontstond de indruk dat het kabinet de Urgendadoelstelling om in 2020 minimaal 25% minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 2015 nipt had gehaald. Ik had het kabinet daar heel graag mee willen feliciteren, maar houtige biomassa, luchtvaart en scheepvaart tellen niet mee in de statistieken. Dat zijn bepaald geen schone industrieën. Zouden we ze wel meetellen, dan zou te zien zijn dat de curve omhooggaat in plaats van omlaag. Graag een reactie.

Voorzitter. Het is onbegrijpelijk dat de luchtvaart, de meest vervuilende transportsector, opnieuw ontzien wordt. De vliegtaks wordt een beetje hoger, maar verder zet het kabinet vol in op biokerosine als wondermiddel om schoon te vliegen. KLM en Transavia mengen 0,5% kerosine op een volle tank brandstof. Al zou je de hele tank met biokerosine vullen, schoon vliegen bestaat niet. Krimp is de enige oplossing. Toch steunt het kabinet KLM met vele miljarden aan belastinggeld. Dat zou ook voor urgentere zaken kunnen worden aangewend, in plaats van aan een technisch failliet bedrijf. De beurswaarde van heel Air France-KLM is ongeveer de helft van wat het kabinet aan steunmaatregelen voor KLM uittrekt.

Voorzitter. Waarom heeft het kabinet nog steeds niet gekozen voor het definitief sluiten van Lelystad Airport, waar natuurvergunningen ontbreken, terwijl de noodzaak voor een nieuwe luchthaven niet bestaat? Economie boven ecologie? Korte termijn boven lange termijn? Graag een reactie.

Voorzitter. De vervuiler betaalt, maar de rekening komt vooral bij de burgers terecht. Huishoudens betalen de rekening voor de verduurzaming van de industrie. Hoe verantwoordt de minister-president dat Shell en Tata Steel nog steeds een uitzonderingspositie krijgen?

Voorzitter. Het belang van woningisolatie is extra prangend nu de gasprijzen door het dak zijn geschoten. Wanneer komt het kabinet met een gedegen compensatie voor gezinnen die nu letterlijk in de kou zitten, omdat ze de energierekening niet meer kunnen betalen? Waarom laat het kabinet de belastinginkomsten meestijgen met de stijging van de gasprijs? Wat gaat het kabinet doen aan de stijgende populariteit van hout- en pelletkachels, die zeer vervuilend en ongezond zijn en die letterlijk hele wijken opzadelen met stank en gezondheidsproblemen? Graag een reactie van de minister-president.

Voorzitter. Het woord "bos" komt in het coalitieakkoord niet voor, terwijl behoud van de regenwouden op aarde cruciaal is om de klimaatdoelen van Parijs te kunnen halen. Nederland is een van de grootste veroorzakers van de ontbossing van regenwouden voor de import van palmolie, veevoer en vlees. De regering zegt die import te willen stoppen, maar hoe en wanneer wordt op geen enkele wijze duidelijk. Ook de kap van het Sterrebos in Limburg werd niet voorkomen vanuit Den Haag, ondanks strijdigheid met Europese beschermingsvoorschriften en het risico van een Europese inbreukprocedure. Wat gaat het kabinet doen om bestaande bossen te beschermen in Nederland en in de rest van de wereld? Graag een reactie.

Voorzitter. Ik rond af, maar niet voordat ik aandacht gevraagd heb voor de pechgeneratie studenten die buiten haar schuld is opgezadeld met een enorme studieschuld. Is de minister-president bereid om een deugdelijke compensatie voor deze getroffen groep toe te zeggen? En dan bedoel ik niet een troostprijs van €1.000, maar echt een reële compensatie. Graag een reactie.

Voorzitter. Het kabinet gokt met het kostbaarste dat wij hebben en laat bovendien kwetsbare groepen in de verleiding komen om gokverslaafd te raken. Dat laatste moet makkelijk op te lossen zijn, zoals ook de Tweede Kamer bij herhaling heeft gevraagd. Kan de minister-president toezeggen de gokreclames drastisch in te perken voor 1 april? En is de minister-president bereid om niet langer te gokken met ons klimaat, onze natuur en ons milieu? Graag een reactie. Dank u wel.


Tweede termijn:

Voorzitter, dank u wel. Ik wil de minister-president bedanken voor de beantwoording van onze vragen. Ik had al even aangegeven dat één vraag onbeantwoord is gebleven over Urgenda en de uitgesloten delen. Die heeft hij inmiddels doorgeleid naar de boven hem gestelde. Er is nog één andere vraag niet beantwoord. Tijdens de pandemie is er een grotere kloof ontstaan tussen arm en rijk. Misschien heb ik het antwoord op mijn vraag daarover gemist.

We hebben ook even over de Belastingdienst gedebatteerd. Dat was niet helemaal naar mijn tevredenheid en daarom dien ik de volgende motie in.

De voorzitter:

Door de leden Koffeman, Schalk, Raven, Janssen, Faber-van de Klashorst, Van Rooijen, Frentrop, Rosenmöller en Van der Linden wordt de volgende motie voorgesteld:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de Belastingdienst kampt met inadequate ICT-systemen en gebrek aan menskracht;

overwegende dat noodzakelijke fiscale maatregelen daardoor te lang moeten wachten op implementatie;

verzoekt de regering alles te doen wat nodig is om de ICT-systemen en bemensing van de Belastingdienst op zo kort mogelijke termijn op orde te krijgen, en de Kamer driemaandelijks over de voortgang daarvan te rapporteren,

en gaat over tot de orde van de dag.

Zij krijgt letter L (35788).

De heer Koffeman (PvdD):

Voorzitter. Dan heb ik een tweede motie. Die gaat over de gokreclames.

De voorzitter:

Door de leden Koffeman, Van Rooijen, Mei Li Vos, Janssen en Raven wordt de volgende motie voorgesteld:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat sinds de opening van de onlinekansspelmarkt er een grote toename is van het aantal uren dat mensen doorbrengen op onlinegoksites en dat de consumenten op allerlei media geconfronteerd worden met een grote hoeveelheid ongerichte reclames voor kansspelen op afstand;

overwegende dat het aanwakkeren van het deelnemen aan kansspelen niet het doel was van het legaliseren van de onlinekansspelen, maar nu in feite wel het resultaat is, met mogelijk grote negatieve maatschappelijke gevolgen, zoals financiële problemen en verslavingsproblematiek;

overwegende dat het grote aantal reclames niet in verhouding staat tot het doel van de Wet kansspelen op afstand, namelijk het realiseren van kanalisatie van legaal aanbod;

overwegende dat het kabinet, ondanks diverse verzoeken vanuit het parlement om te komen tot een verbod op ongerichte reclames voor risicovolle kansspelen, een dergelijk verbod nog niet heeft ingesteld;

verzoekt de regering in de aanloop naar een wettelijk verbod op ongerichte reclames op de kortst mogelijke termijn te komen tot een beperkte venstertijd van een uur per dag, waarbij maximaal één reclame voor kansspelen per reclameblok op radio en tv wordt toegestaan,

en gaat over tot de orde van de dag.

Zij krijgt letter M (35788).

De heer Koffeman (PvdD):

Voorzitter, nog even kort een punt van orde. Normaal gesproken wordt in de tweede termijn de tijd stopgezet bij het indienen van moties. Dat is hier niet gebeurd, dus ik wil graag nog even twee andere moties indienen.

De voorzitter:

Door het lid Koffeman wordt de volgende motie voorgesteld:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de handel in stikstofruimte volgens diverse rechterlijke uitspraken leidt tot onwenselijke situaties;

overwegende dat een groot aantal provincies naar aanleiding daarvan de handel in stikstofruimte heeft stilgelegd of overweegt dat te doen;

verzoekt de regering de handel in stikstofruimte landelijk te verbieden tot het moment dat ongewenste neveneffecten in kaart gebracht zijn en ter beoordeling van het parlement sluitend voorkomen kunnen worden,

en gaat over tot de orde van de dag.

Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt letter N (35788).

De heer Koffeman (PvdD):

Voorzitter. Dan heb ik nog een laatste motie en die gaat over de studiefinanciering. De inzet van mijn fractie is dat studenten die geen schuld hebben aan de schuld die ze nu hebben, die schuld kwijtgescholden moeten krijgen en dat ze gelijk behandeld moeten worden met de studiefinanciering zoals die daarvoor en daarna werd gehanteerd. Daartoe dien ik de volgende motie in.

De voorzitter:

Door het lid Koffeman wordt de volgende motie voorgesteld:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat studenten die tot 2015 studeerden gemiddeld €14.000 aan basisbeurs ontvingen gedurende vier studiejaren;

overwegende dat studenten tussen 2015 en 2023 door de invoering van het leenstelsel geld dat een student voor de invoering van het stelsel vanuit de basisbeurs zou hebben ontvangen, hebben moeten lenen;

overwegende dat studenten bij realisatie van het kabinetsvoornemen om de studiebeurs te herintroduceren vanaf 2023 naar alle waarschijnlijkheid eenzelfde bedrag zullen ontvangen;

verzoekt de regering om de gedupeerde studenten op een behoorlijke wijze te compenseren, zodanig dat de compensatie een vergelijkbare hoogte heeft als de gift aan de studenten die onder de basisbeurs vielen en zullen vallen,

en gaat over tot de orde van de dag.

Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt letter O (35788).

Dank u wel, meneer Koffeman. Sinds juni 2019 is de klok nooit stilgezet tijdens het indienen van een motie. De klok geeft namelijk de spreektijd aan en die heet niet voor niets zo. Het zou lastig worden als ik die stilzet, want dan kunt u de motie niet meer indienen. Maar misschien gebeurde het voor die tijd wel. Dat weet ik niet.

Interessant voor jou

Bijdrage Prast (PvdD) over Incidentele suppletoire begroting Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2022 inzake verwerving kunstwerk (Vaandeldrager/Rembrandt)

Lees verder

Bijdrage Nicolaï (PvdD) wet wijziging verlengingssystematiek en goedkeuring vierde verlenging geldingsduur Tijdelijke wet maatregelen covid-19

Lees verder

    Learn More Doneer