Bijdrage Koffeman (PvdD) aan APB 2024

APB 2024

Voorzitter, de mate van beschaving is af te lezen aan de wijze waarop men met de zwaksten omgaat. Dat is ook zeer van toepassing op een Miljoenennota die de kwetsbaarste mensen – mensen die zijn gevlucht voor oorlog en geweld – kind van de rekening maakt. Een Miljoenennota die is samengesteld door een kabinet met bewindspersonen die uitspraken doen die nooit acceptabel zouden mogen worden. Een kabinet dat bovendien geen aandacht schenkt aan vrede en de-escalatie van het oorlogsgeweld in de wereld.

Dat uitgerekend een partij die is opgericht voor een betere bestuurscultuur en respect voor grondrechten deel uitmaakt van dit kabinet, is voor mijn fractie onbegrijpelijk. Vasthouden aan idealen blijkt lastig.

Voorzitter, het is curieus dat we bewindspersonen hebben die niet ‘geloven’ in klimaatverandering. Het is ook bijzonder dat we bewindspersonen hebben die afspraken van eerdere kabinetten naast zich neerleggen en kamermeerderheden negeren. En het is zeker niet normaal dat we te maken hebben met bewindspersonen die in strijd met de feiten zelf een asielcrisis verzinnen om vervolgens met een noodwet het parlement buitenspel te zetten.

Tegelijkertijd dweept de partijleider van de grootste coalitiepartij met de rechtsradicale Hongaarse dictator, die de afgelopen jaren de rechtsstaat in zijn land stelselmatig afbrak, rechten van minderheden aan banden legde, en via noodwetten het parlement buiten spel zette.

Voorzitter, we spreken vandaag met een extraparlementair kabinet waarvan de definitie nog onzeker is, geleid door een partijloze premier, die weinig kanten op kan omdat twee coalitiepartijen niet mét elkaar, maar ook niet zónder elkaar lijken te kunnen.

Voorzitter, wij kunnen niet anders dan deze Miljoenennota die de schuld van alle problemen bij de zwaksten legt, afwijzen.

De échte crises

Voorzitter, terwijl alle ogen gericht zijn op een geconstrueerde nepcrisis, blijft de aanpak van echte crises liggen. Terwijl de klimaatcrisis ervoor zorgt dat bij veel mensen en dieren het water letterlijk aan de lippen staat, holt de biodiversiteit achteruit, het beetje natuur dát we hebben is in een barre staat van instandhouding, ons water en onze lucht zijn vervuild, de aanpak van de stikstofcrisis is opgeschort en de woningmarkt zit op slot. Daar komt nu nog de mestcrisis bij. Al deze crises zijn reëel voor gelovigen en ongelovigen. Ze raken ons allemaal, ook de boeren. De oplossing : pak grote vervuilers aan - de intensieve veehouderij, Tata Steel, Schiphol. Maar gekozen wordt voor geitenpaadjes, vertraging en zelfs het in twijfel trekken van gevalideerde rekenkundige modellen. Dit kabinet doet dat in extreme mate.

Voorzitter, het gaat heel slecht met onze resterende natuur. We kennen de oorzaken: intensieve landbouw, landbouwgif, verdroging… Niet alleen bijzondere diersoorten en planten staan onder grote druk, maar ook ‘gewone’ soorten als de egel, huismussen en vlinders hebben het zwaar. Zelfs stadstuinen kampen met steeds meer brandnetels door de deken van stikstof die over Nederland ligt.

“Brandnetels zijn ook natuur”, kun je zeggen. Dat is klare taal, maar niet per se zinnig. Natuur en biodiversiteit passen in elkaar als een jenga-puzzel. Met ieder steentje dat je verwijdert, komt de ineenstorting van het bouwwerk dichterbij. Minder insecten, minder vogels, minder bestuivers, minder voedselzekerheid. Onze minister van Voedselzekerheid noch onze MP horen we daar over.

Is het tij nog te keren? Ja, voorzitter. Natuur kan herstellen. We kunnen heggen en houtwallen aanleggen, brede oevers creëren, kleine natuurgebieden met elkaar verbinden. En uiteraard de landbouw verduurzamen. Maar het kabinet kiest om kleine natuurgebieden hun beschermde status te ontnemen, bufferzones rondom natuurgebieden te verkleinen en meer mest te laten uitrijden. Natuurwetten worden met voeten getreden met het oog op het kortetermijnbelang .

Derogatie en mest

Voorzitter, de rek is uit het Nederlandse mestbeleid. Vanaf 2026 stopt de derogatie definitief en nu is er paniek. Er is nooit gewerkt aan een structurele oplossing en dat betekent dat Nederlandse veehouders letterlijk in de shit zitten met tonnen mest die ze niet meer kwijt kunnen op hun land.

Minister Wiersma gaat er tegen beter weten vanuit dat met de vuist op tafel slaan in Brussel effect zal hebben. Een risicovol spel, met de toekomst van duizenden boeren. Vol loze maatregelen die we al kennen uit het stikstofdossier: eiwitarm voer, tovervloeren, luchtwassers. Zogenaamde innovatieve oplossingen die boeren vooral met hoge lasten opzadelen, maar de problemen niet oplossen. Een forse krimp van het aantal gehouden dieren in de intensieve veehouderij is wat de Partij voor de Dieren betreft onafwendbaar, het enige eerlijke verhaal.

Schiphol

Voorzitter, Schiphol zou eindelijk krimpen. En de herrie van de luchthaven zou aan banden worden gelegd, tot grote opluchting van de omwonenden. Maar ook PVV-minister Madlener weigert zich aan afspraken te houden. Hij zet ambtenaren onder druk om rekenmodellen te manipuleren, aangemoedigd door de luchtvaartlobby, en wil ook niets weten van een stop op nachtvluchten. De deur naar Lelystad Airport zet hij op een kier, waarmee hij een kamermotie voor het definitief niet openen van Lelystad negeert. Met KLM gaat het intussen zeer slecht. De door Hoekstra in 2019 onrechtmatig gekochte aandelen zijn nog maar een fractie van de inleg waard. Kan de MP garanderen dat er niet weer miljoenen belastinggeld in het overeind houden van KLM worden gestoken? Graag een reactie.

CCS

Voorzitter, het geloof in innovatieve oplossingen zien we niet alleen bij de minister van LVVN en I&W, maar ook bij de minister van Groene Groei. Afgelopen maand opende zij Porthos, een project waarmee jaarlijks 2,5 miljoen ton CO2 van onder meer Shell en ExxonMobil onder het kleed wordt geveegd. De vervuiler betaalt niet, maar krijgt betaald, met miljarden euro’s subsidie. CCS is vergelijkbaar met de mestzakken van de BBB: tijdelijke symptoombestrijding. En je houdt er een vervuilende industrie mee op de been.

Langstudeerboete

Voorzitter, terwijl miljardenbedrijven douceurtjes krijgen van het kabinet, worden studenten uitgeknepen. Studenten die meer dan een jaar uitlopen moeten 3000 euro extra collegegeld gaan betalen. Vooral studenten die het al moeilijk hebben worden de dupe, en dat wordt nog extra versterkt door de verhoging van de btw op studieboeken. De kloof tussen rijke en arme en tussen gezonde en zieke studenten zal alleen maar dieper worden. Dat de extra inkomsten niet worden geïnvesteerd in het hoger onderwijs, maakt de maatregel extra pijnlijk. Kan de MP – die overigens zelf zeven jaar in de studiebanken zat – hierop reflecteren?

Zoönose

Voorzitter. De coronacrisis heeft ons geleerd dat een zoönose, een ziekte die van dier op mens overspringt, onze hele samenleving jarenlang kan ontwrichten. Een hoogpathogene variant van vogelgriep werd in maart gevonden bij melkkoeien in de VS. Mpox en het Marburgvirus zijn bezig aan een opmars. Maar het kabinet kiest ervoor 300 miljoen euro te bezuinigen op de preventie van infectieziekten. Dit betekent hoogstwaarschijnlijk het einde van de Landelijke Functionaliteit Infectieziektebestrijding. En daar komen de bezuinigingen bij de toch al onderbezette NVWA nog bovenop Het is penny wise, pound foolish, het uitlokken van pandemische risico’s. Kan de MP hierop reageren? Wij overwegen een motie op dit punt.

Een voorstel van de Europese Commissie om ontbossing tegen te gaan, wordt met een jaar uitgesteld. Welk standpunt gaat Nederland innemen? Nederland is na China de grootste importeur van soja voor veevoer uit het regenwoud en andere gebieden met hoge biodiversiteit. Wij vragen de minister verantwoordelijkheid te nemen op dit dossier. Graag een reactie van de MP.

Couperen

Tot slot, op 21 mei werd in dit Huis een motie van de Partij voor de Dieren aangenomen, waarin de toenmalige minister van LNV werd opgeroepen om de Kamer binnen zes maanden te informeren over de wijze waarop het verbod op het routinematig couperen van biggenstaarten zou worden gehandhaafd. Kan de MP aangeven wat de stand van zaken is rondom dat onderwerp?

Conclusie

Voorzitter, woorden doen ertoe. Als leugens maar vaak genoeg herhaald worden, gaan mensen ze vanzelf geloven. Of het nu gaat om de “ervaren asielcrisis” of over “laffe D66-rechters”, “nareis op nareis op nareis”, of “linkse media”. Nood breekt wet is een onacceptabel uitgangspunt als die nood verzonnen is. De Partij voor de Dieren staat voor een goed functionerende rechtsstaat, kritische en onafhankelijke pers, gedegen onderwijs en een beschaafde omgang met dieren. Waar het kabinet die belangen met voeten treedt kunnen wij niet anders dan zo’n kabinetsbeleid afwijzen en daarmee de Miljoenennota.

En voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bioindustrie. Dankuwel.