Nadere vragen Nicolaï (PvdD) over Brief van de staats­se­cre­ta­rissen van Financiën over kader beleids­be­sluiten voor­uit­lopend op wetgeving Belas­tingen, Toeslagen en Douane

Verzocht wordt de (sub)vragen afzonderlijk te beantwoorden. 

Vraag 1 

In haar advies van 22 maart 2023, no. W06.23.00030/III (TYK 2022-2023, 36 342, 4) gaat de Afdeling advisering in op de noodzaak van een afwegingskader voor goedkeurende beleidsbesluiten. De Afdeling wijst op het volgende: “Daarbij is ook van belang in welke gevallen het uitvaardigen van een goedkeurend beleidsbesluit zou mogen prevaleren boven het rechtstreeks indienen van een wetsvoorstel.” 

Vraag 1a 

Kunt u bevestigen dat er – in het bijzonder in de coronaperiode - wettelijke maatregelen tot stand zijn gekomen of zijn gewijzigd waarbij tussen indiening van het wetsvoorstel en de inwerkingtreding van de wet slechts een korte periode heeft gezeten? 

Vraag 1b 

Waarom zou de weg van spoedwetgeving uitgesloten moeten worden geacht in de gevallen waarvoor u de weg van goedkeurende beleidsbesluiten passend acht? 

Vraag 2 

In onderdeel 2 van het afwegingskader wordt ingegaan op de vraag in welke gevallen het uitvaardigen van een goedkeurend beleidsbesluit zou mogen prevaleren boven het rechtstreeks indienen van een wetsvoorstel. 

Vraag 2a 

Wat wordt bedoeld met ‘buitengewone omstandigheden waardoor een zwaarwegend maatschappelijk belang in het geding is”? Kunt u daar voorbeelden van geven? 

Vraag 2b 

Als het gaat om gevolgen van wetgeving die voorzienbaar waren, kunnen dan ‘buitengewone’ omstandigheden aan de orde zijn? 

Vraag 2c 

Waarom kan toepassing van de hardheidsclausule die in het fiscale recht geldt, geen soelaas bieden in het geval dat “het wachten op een wetswijziging zodanig knelt dat onverkorte wetstoepassing niet past bij een overheid die recht wil doen aan de menselijke maat”? 

Vraag 3 

In onderdeel 1 van het afwegingskader is aangegeven dat het goedkeurend beleidsbesluit uitsluitend in het voordeel van burgers mag werken.  

Vraag 3a 

Rekent u daar ook een besluit toe dat ertoe strekt om burgers niet aan nakoming van een wettelijke plicht te houden? 

Vraag 3b 

Zo ja, hoe verdraagt zich dat met de door de bestuursrechter aanvaarde ‘beginselplicht tot handhaving’?  

Vraag 3c 

Brengt het goedkeurend beleidsbesluit inzake het gedeeltelijk uitstel overgangsregeling in verband met de afschaffing van bepaalde tabelposten van het verlaagde BTW-tarief mee dat een ondernemer die op grond van de geldende wettelijke voorschriften het hoge BTW-tarief moet toepassen, daarvan mag afzien?  

Zo ja, tot welk ‘voordeel’ als bedoeld in onderdeel 1 van het afwegingskader leidt dat goedkeurend beleidsbesluit voor de ‘belastingplichtige’ (de ondernemer die het BTW-tarief moet toepassen)?  

Vraag 4 

Vloeien uit een goedkeurend beleidsbesluit rechtsgevolgen voort, en zo ja welke?  

Zo ja, in welk voorschrift is de bevoegdheid aan de uitvoerende macht toegekend om zulke rechtsgevolgen in het leven te roepen? 

N.B. Met rechtsgevolg wordt bedoeld op de totstandkoming of wijziging van rechten of plichten van de betrokkene 

Vraag 5 

Kan een goedkeurend beleidsbesluit verplichtingen die uit de wet voortvloeien, beperken of ongedaan maken? Zo ja, op grond van welke (grond)wettelijke voorschriften concludeert u daartoe?  

Vraag 6 

Deelt u het oordeel van de leden dat het vaststellen van  een goedkeurend beleidsbesluit dat afwijkt van de geldende wetgeving de taak van de Tweede en Eerste Kamer als wetgevende organen uitholt? 

Vraag 7 

Waarom is in het afwegingskader niet bepaald dat een goedkeurend beleidsbesluit slechts mag worden vastgesteld indien een wetsontwerp is ingediend dat tot doel heeft het goedkeurend beleidsbesluit te codificeren en dat het vervalt zodra één van de Kamers van de Staten Generaal het wetsontwerp verwerpt? 

Bent u het met de leden eens dat zo’n voorziening leidt tot minder uitholling van de wetgevende macht? Zo ja, bent u bereid die beperking in het afwegingskader op te nemen?