Bijdrage Algemene Beschou­wingen 2015

Voorzitter,

De miljoenennota kwam dit jaar extreem vroeg tot ons. De plannen stonden al in de krant, voordat ze onder embargo op een beveiligde memorystick bij de fractievoorzitters in dit huis thuisbezorgd werden. Er was iets te vieren, en zo’n geheim kun je moeilijk voor je houden in een kabinet waar verder weinig te vieren is.

De voorgeschiedenis is bekend, de hele buurt heeft het erover gehad. Twee jongens die elkaar niet kunnen luchten of zien, en nooit onder stoelen of banken hebben gestoken dat hun idealen diametraal op elkaar staan, besloten in 2012 toch bekend te maken dat ze gingen samenwonen omdat ze gevoelens voor elkaar ontwikkeld hadden.

Dat kon nooit goed gaan, wist de hele buurt, niet alleen omdat de jongens water en vuur waren, maar ook omdat het torentje waar ze gingen wonen dringend aan renovatie toe was. Ze hadden ervoor gespaard, er waren wat meevallers en op het moment dat het groot onderhoud een aanvang zou nemen, bleek toch dat de jongens niet zo heel erg goed bij elkaar pasten. Ze vochten elkaar letterlijk het torentje uit, wat hun populariteit in de buurt tot een dieptepunt liet dalen. En dus besloten ze het geld dat ze gereserveerd hadden voor de verbouwing, uit te geven aan een spetterend scheidingsfeest voor de hele buurt, hoewel ze nog maar 3 jaar bij elkaar waren en grootse plannen gemaakt hadden.

Een feest waarbij ze alle kosten van de verbouwing vanuit een gouden koets tussen de buurtgenoten gooiden, in de hoop dat de daarmee gekochte populariteit het leed van de voorgenomen scheiding zou kunnen verzachten.

Voorzitter, ik sta even stil bij deze bizarre samenloop, omdat dit debat zou moeten gaan over de grote verbouwing, de belastinghervorming, de structurele aanpak van het werkloosheidsprobleem, een oplossing voor onze rol in de vluchtelingencrisis, kortom over alles wat er niet van gaat komen om dat het kabinet tot op het bot verdeeld is over de te nemen maatregelen, en die verdeeldheid vertaald heeft in het bevriezen van alle plannen en het verdelen van het beschikbare budget via hetzelfde kwartetspel als waarmee het kabinet geformeerd is. Mag ik van jou de kinderopvang, dan krijg jij van mij de hobbyjacht. Van zulke dingen.

Voorzitter, dit debat gaat over de grootste en duurste verkiezingscampagne uit de geschiedenis, wereldwijd.

49 Zetels zijn PvdA en VVD inmiddels aan de overzijde gezakt in de virtuele kiezersgunst, en daarom wordt er bijna 100 miljoen aan cadeautjes ingezet per verloren zetel, om die koste wat het kost terug te winnen.

Een noodplan. Een feestbegroting die er duidelijk op gericht is om boze kiezers milder te stemmen. Geen nieuwe onderhoudsplannen die door de Eerste Kamer getorpedeerd zouden kunnen worden, maar louter eenmalige cadeautjes, die hooguit via een tegenstem op de diverse begrotingen kunnen worden afgewezen en die kans is beperkt in een huis dat bij voorkeur inhoudelijke afwegingen maakt.

Burgers zijn er niet gerust op. De vluchtelingecrisis verdeelt de samenleving en de coalitie tot op het bot en het kabinet heeft niet het begin van een oplossing.

Zet ze allemaal in Oranje klinkt als een blijk van grote verwarring, en wanneer de staatssecretaris in dezelfde kwestie dan ook nog de moord op John F. Kennedy bekent en de fractievoorzitter van de grootste regeringspartij meent dat borstvergroting en liposuctie een enorme aanzuigende werking zouden hebben op vluchtelingen uit Afrika, is het geen wonder dat veel burgers verlangend uitzien naar nieuwe verkiezingen.

Dat de Europese Centrale Bank de geldpers heeft aangezet, is niet direct een bewijs van structureel economisch herstel. Er is niets gedaan aan de groei- en schuldverslaving en wat we zo graag willen beloven en geloven, dat het allemaal weer goed komt, lijkt misschien te gebeuren, maar is te mooi om waar te zijn.

De Europese en de Nederlandse economie herstellen zich niet omdat het echt beter gaat, maar omdat Brussel 1150 miljard aan extra eurobiljetten als smeerolie in de haperende economie pompt, 60 miljard euro per maand rolt van de Europese drukpers alsof het niets kost, papier is geduldig![1]

Mensen die thuis achter de geraniums zitten, omdat er werk genoeg is maar banen te weinig, voelen zich niet gehoord door dit kabinet dat meer met zichzelf bezig is dan met de zorgen van de burgers.

Voorzitter, ook de miljoenen Nederlanders die zich zorgen maken over dieren, natuur en milieu voelen zich niet gehoord door dit kabinet datvoluit inzet op het belasten van wat we in overvloed hebben: arbeid. En het blijft zaken die schaars en vervuilend zijn razend goedkoop houden. Waarom niet grondstoffen en CO2 belasten, voorzitter, vraag ik de minister-president.

De financiële crisis, de bankencrisis, de klimaatcrisis maken duidelijk dat het systeem is vastgelopen. Mensen in het land snakken naar een samenleving waarbij de dingen van echte waarde centraal staan, niet het geld. Mensen hebben liever de zekerheid van een baan en een pensioen dan dat er gespeculeerd wordt met dat pensioen om onrealistisch hoge rendementen te halen. Burgers zouden willen dat het voedsel dat ze kopen eerlijk en veilig is geproduceerd en dat de overheid zich daarvoor inspant omdat je als individu daar zo weinig invloed op hebt. Dat de overheid namens ons allen de kwetsbaren beschermd tegen het recht van de sterkste.

Voorzitter, economische groei is niet de oplossing is, maar het probleem. Oneindige economische groei is een illusie op een planeet die niet meegroeit.

Economie is de wetenschap van schaarstevraagstukken, niet die van het geld. Verantwoord beleid blijft per definitie binnen de draagkracht van de aarde, want we hebben niet meer dan één wereldbol die ons voorziet van alles wat we nodig hebben. Zolang we accepteren dat alle zorgen en verlangens in geld uitgedrukt worden, in de groei van het Bruto Binnenland Product, zitten we gevangen in een eenzijdige economische logica die een doodlopende weg vormt. Een economie met het karakter van een piramidespel, dat alleen bij nieuwe inleg kan blijven draaien, zelfs als die nieuwe inleg komt vanuit het aanzetten van de geldpers in Brussel.

De Partij voor de Dieren gelooft niet in gouden bergen, niet in koeien met gouden horens. Wie beweert dat mestoverschotten omgezet kunnen worden in groene stroom, praat letterlijk poep. De 70 miljard kilo mest die het jaarlijkse gevolg is van de intensieve veehouderij, is een onafzienbare bruine stroom, geen groene stroom. Het leefbaar houden van de aarde kan niet wachten tot het moment dat het economisch goed uitkomt.

Voorzitter, tot dusver slaat het kabinet stelselmatig alle waarschuwingen in de wind. Het is doof en blind voor de invloed die afgeschermde markten, de enorme landbouwsubsidies en onze agressieve handelspolitiek hebben op de kansen van mensen in vluchtelingslanden.

Het kabinet blijft blind voor de geopolitieke gevolgen van onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen uit instabiele regio’s. Kijkt weg van de gevolgen van wapenleveringen door Nederlandse bedrijven. Bezuinigt miljarden op ontwikkelingssamenwerking. Faciliteert als belastingparadijs het wegsluizen van de rechtmatige inkomsten van ontwikkelingslanden – zodat die in de zakken van grote multinationals met spookkantoren op de Amsterdamse Zuidas kunnen belanden.

En als klap op de vuurpijl: het kabinet weigert zélfs als de rechter het haar oplegt serieus klimaatbeleid te voeren.

Voorzitter, TTIP is geen grap van Arjen Lubach, maar een reële dreiging waarmee de EU onze soevereiniteit letterlijk in de uitverkoop zet. Nog verder dalende prijzen voor de producten van het agrarisch gezinsbedrijf – nog meer problemen voor boeren, waarvan er nu al 7 per dag noodgedwongen stoppen, vaak omdat ze de race naar de bodem niet meer vol kunnen houden, hun schulden aan de bank niet meer kunnen betalen. Familiebedrijven en het MKB die nu al grote moeite hebben om te concurreren met de megabedrijven die van ons platteland bio-industrieterreinen maken.

Voorzitter, handel mag nóóit ten koste gaan van milieu, dierenwelzijn, voedselzekerheid, mensenrechten en privacy. Handel mag nóóit ten koste gaan van moraal. Mensenrechten en duurzaamheid mogen niet wijken voor economische kortetermijnbelangen. Onze eigen regels en onze eigen rechters mogen nooit buitenspel gezet worden voor het economische belang van multinationals en hun grootaandeelhouders.

Zorg en voedsel
Voorzitter, de gepresenteerde feestbegroting heeft niet alleen betrekking op handel, maar ook op zorg. Triomfantelijke berichten in de media over de gratis crèche voor alle peuters, minder hoge ziektekostenpremies en compensatiegeld voor gedupeerden van de pgb-chaos. Maar heel veel burgers staat het huilen nader dan het lachen. Nadat de zorg van 130.000 pgb-houders en 240.000 hulpverleners op het spel is gezet,[2] is het houden van een feestje een gênante vertoning.

Voorzitter, het kabinet klaagt steen en been dat de zorgkosten te hoog zijn en gaat over op drastische bezuinigingen in de gezondheidszorg; 1,5 miljard moest er in 2015 bezuinigd worden.[6] Het kabinet verzuimt echter de gezondheid van burgers te verzekeren via een adequaat preventiebeleid. Stoppen met roken wordt niet langer gestimuleerd, positieve aandacht voor het welzijn van burgers wordt weggezet als bemoeizorg en het serieus werken aan gezondheidsbevordering om daarmee de kosten van de gezondheidszorg duurzaam te beperken heeft geen prioriteit.

Voorzitter, Nederland land heeft de meeste landbouwdieren per vierkante kilometer in de wereld, 450 miljoen dieren per jaar. Het romantische landschap met de koe in de wei is veranderd in een landschap met megastallen en mestfabrieken waarbij transportwagens met dieren of mest af- en aanrijden. Wonen op het platteland kan je Q-koorts, MRSA of astma opleveren. Vlees kopen uit een supermarkt is niet per definitie veilig meer omdat er levensgevaarlijke bacteriën in kunnen zitten of virussen zoals Hepatitis E.

Voorzitter, het kabinet heeft de vleesindustrie zoveel vlees en zuivel laten produceren dat er meer dieren zijn dan er aan vlees of zuivel gekocht wordt. Dat hebben de varkens- en melkveeboeren aan den lijve ervaren. Dit kabinet houdt de boeren een worst voor met het idee dat Europees geld uitkomst kan bieden. Er moet een einde komen aan het systeem dat mens en dier ziek maakt; een krimp van de veestapel en een halt aan de intensivering en industrialisering in de vee-industrie is wat fractievoorzitter Rutte van de VVD in 2009 beloofde. We konden daar altijd voor bij hem langskomen, voorzitter.

Dat doe ik vandaag, graag een heldere toelichting hoe het kabinet dat mooie voornemen van toen dat ook de PvdA als muziek in de oren moet klinken als we het verkiezingsprogramma erop naslaan, gaat uitvoeren! Het kan helpen tegen klimaatproblemen, voedselschaarste en watertekorten. En dat is meer nodig dan ooit.

Dank u wel.

[1] http://www.z24.nl/bijzaken/wat-je-ook-kunt-doen-met-draghis-1140-milard-euro-544659

[2] https://www.sp.nl/nieuws/2015/06/leijten-van-rijn-heeft-pgb-chaos-groter-gemaakt