Vragen van Teunissen (PvdD) over biodi­ver­si­teits­stra­tegie en Boer-tot-Bord-strategie van de Europese Commissie

Indiendatum: 12 jan. 2021

Inbreng schriftelijk overleg

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben met belangstelling kennisgenomen van de biodiversiteitsstrategie en de ‘van boer tot bord’-strategie van de Europese Commissie. Zij hebben daarover nog enkele vragen aan de regering.

We bevinden ons momenteel in de zesde uitstervingsgolf van planten- en diersoorten, veroorzaakt door de mens. Het verlies van biodiversiteit bedreigt het klimaat en draagt bij aan het ontstaan van pandemieën. De plannen van de Europese Commissie gaan onder meer uit van halvering van het pesticidegebruik door de lidstaten, 20% minder kunstmest en een verdubbeling van het biologisch landbouwareaal in 2030.

In het BNC-fiche lezen de leden dat “het kabinet (…) de brede en ambitieuze aanpak van de Green Deal, en de BtB-strategie als onderdeel hiervan [steunt].” De aanpak sluit aan bij het kabinetsbeleid dat is gericht op “kringlooplandbouw en zet daarom in op een circulair voedselsysteem dat zich kenmerkt door een volhoudbaar gebruik van grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen, een goed en eerlijk verdienmodel voor de boer, weerbaardere plant- en teeltsystemen met minder afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen en veilig gebruik van biotechnologie en een (hernieuwde) verbinding tussen landbouw en natuur. Daarnaast zet het kabinet in op bevordering van een gezonde leefstijl (Nationaal Preventieakkoord, waar gezonde voeding een belangrijk onderdeel van is) door zich te richten op de gezonde samenstelling van voedsel, het stimuleren van gezonde voedingspatronen via de Schijf van Vijf, een gezonde voedselomgeving en eenvoudige informatie voor consumenten zoals het voedselkeuzelogo Nutri-Score.” [1]

1. In Nederland wordt momenteel slechts 3,8% van het landbouwareaal biologisch geproduceerd. Welke concrete plannen heeft de regering om het doel van 25% in uiterlijk 2030 te behalen? En hoe gaat de regering de consumptie van biologische producten stimuleren?

2. De leden zijn teleurgesteld dat een voorstel om te stoppen met EU-subsidies voor vleespromoties op het laatste moment uit de BtB-strategie werd geschrapt. Sterker nog, concrete maatregelen om de (over)productie en overconsumptie van vlees en zuivel aan te pakken ontbreken in de strategie. Kan de minister bevestigen dat zij geen voorstander is van subsidies voor het bevorderen van de afzet voor vleesproducten? De leden vragen de minister ook of zij gehoord heeft van de campagne ‘Let’s talk about pork from Europe’, die de Europese Commissie heeft gelanceerd om de consumptie van varkensvlees door jongeren tot 30 jaar in Zuid-Europa te stimuleren, omdat zij in de afgelopen jaren minder varkensvlees zijn gaat eten door berichten over milieu, voedselveiligheid en dierenwelzijn? Erkent de minister dat dit haaks staat op de ambitie van het Nederlands kabinet om een omslag te maken naar een meer plantaardig voedingspatroon? Heeft de minister in Europa haar bezwaren tegen deze campagne gemaakt, die bovendien 7,5 miljoen euro aan subsidie opsoupeert?

3. In de plannen van de Europese Commissie ontbreekt een voorstel voor het beperken van het aantal gehouden dieren. De leden vinden dit een grote omissie. Krimp van de veestapel is essentieel voor herstel van de biodiversiteit, de natuur en het klimaat. Graag een reactie van de minister daarop.

4. Volgens de biodiversiteitsstrategie moet minimaal 30% van de natuurgebieden in de EU worden beschermd (“with stricter protection of remaining EU primary and old-growth forests legally binding nature restoration targets in 2021”, aldus de factsheet [2]. Ook moeten er uiterlijk in 2030 drie miljard bomen zijn geplant in de EU. Is de minister het met de leden eens dat het kappen van (oer)bossen in o.a. Estland en Letland voor Nederlandse biomassacentrales in schril contrast staat met deze plannen? Zolang energie die wordt gewonnen uit (houtige) biomassa door de EU nog altijd als CO2-neutraal wordt beschouwd, zal de biodiversiteit alleen maar verder afnemen. Hoe ziet de minister dit? Gaat de minister dit punt aankaarten bij de Europese Commissie?

5. De Europese Rekenkamer concludeerde begin 2020 dat het de Europese Unie de afgelopen tien jaar nauwelijks is gelukt om het gebruik van voor mens en dier schadelijke pesticiden terug te dringen.[3] Nederland heeft weliswaar een door EU-regels verplicht boetesysteem opgetuigd, maar deelde geen boetes uit aan gecontroleerde bedrijven die in overtreding waren (1 op de 5 in 2017). Is de minister voornemens de controles op te voeren en daadwerkelijk te handhaven wanneer overtredingen worden geconstateerd? Welke pesticiden zal Nederland het eerst aan banden leggen? En waarom stemde Nederland in 2019 nog in met het verlengen van de vergunningen voor een groot aantal omstreden hormoonverstorende pesticiden (flumioxazine, tebuconazole, metribuzin, etc.)[4]

6. Kan de minister aangeven waarom het gebruik van namen voor plantaardige producten die worden geproduceerd als alternatieven voor vlees wel een relatie mogen hebben met de benaming van vleesproducten, maar dat de benamingen voor plantaardige zuivelproducten aan veel stringentere regels gebonden zijn? Wat is de positie van het Nederlandse kabinet op dit punt?

[1] Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 22 112, nr. 2891, pagina 3.

[2] https://ec.europa.eu/commissio...

[3] https://www.trouw.nl/nieuws/ne...

[4] https://www.foodwatch.org/nl/c...