Nadere vragen Nicolaï (PvdD) naar aanleiding van de beant­woording van de vragen over de gewij­zigde over­een­komst tussen de Staat en de lands­ad­vocaat en de instelling van de onder­zoeks­com­missie advo­ca­ten­diensten van de Staat

Indiendatum: jul. 2023

Nadere vragen van de leden van de fractie van de PvdD naar aanleiding van de beantwoording van de vragen bij brief van 2 juni 2023 over de gewijzigde overeenkomst tussen de Staat en de landsadvocaat en de instelling van de onderzoekscommissie advocatendiensten aan de Staat.

De leden moeten tot hun spijt constateren dat een twee keer geweigerd wordt om antwoord te geven op de door hen gestelde vragen. Zij achten dit niet passend in het verkeer tussen leden van het parlement en de minister.

Het betrof 2 vragen:

“Is ook onderschreven dat het kantoor daadwerkelijk aan die waarden voldoet? Zo nee, acht de minister het voldoende dat een kantoor het belang van die waarden onderschrijft maar niet aangeeft dat het aan die waarden voldoet?”

U schrijft dat Pels Rijcken zich aansluit bij het Charter Diversiteit van de SER. Daarin is vermeld: “In het Charter Diversiteit omschrijf je de concrete uitdaging op het gebied van diversiteit en inclusie op de werkvloer. Door te ondertekenen committeert jouw bedrijf zich aan die uitdaging.”

Vraag 1

Op grond van welke gegevens heeft u geconstateerd dat Pels Rijcken op het moment van ondertekening feitelijke voldeed aan de eisen op het gebied van diversiteit en de ethische waarden die de rechtsstaat Nederland als leidend aanvaardt en waarop de ‘uitdaging’ (sic) waarop in het Charter wordt gedoeld, betrekking heeft?

Vraag 2

Moeten de leden uit uw antwoord afleiden dat het voldoende is dat het kantoor die waarden onderschrijft maar niet wil aangeven dat het aan die waarden voldoet?

Vraag 3

In de NRC was – zoals in voorgaande vragen al is uiteengezet - een artikel verschenen waarin de volgende informatie werd gegeven:

Bij Pels Rijcken, blijkt uit de gesprekken, houden bepaalde advocatenafdelingen er al jaren uiterst grove omgangsvormen op na. De top van de organisatie – gevormd door de 37 partners – geeft niet bepaald het goede voorbeeld. Het „plezierig en stimulerend werkklimaat” dat het kantoor nastreeft, is soms ver te zoeken. Er zijn schreeuwende partners en medewerkers die huilen. Een partner spreekt over homoseksuele collega’s als „flikkers”. Hij imiteert Chinezen en omschrijft hen als spleetogen. Hij noemt zwarte collega’s „neger” en Surinamers „lui”. Gecorrigeerd wordt hij niet.

Ook elders klinkt racistische taal over buitenlanders – ‘grappig’ bedoeld bij de lunch of bij het bespreken van werkopdrachten. Een advocaat in opleiding met een migratieachtergrond werd er in de ruim twee jaar dat hij bij Pels Rijcken werkte meermaals mee geconfronteerd. Juristen met een migratieachtergrond zijn zeldzaam bij het kantoor van de landsadvocaat. Van de 183 advocaten en notarissen bij Pels Rijcken hebben er vijf een niet-westerse achternaam, inclusief hij, blijkt uit het online personeelsoverzicht van eind oktober.

Deelt u de mening van de leden dat als de feitelijke situatie op het kantoor mogelijk op dat moment zo was, het niet voldoende is dat het kantoor bevestigt dat zij inmiddels het bovenbesproken Charter heeft ondertekend, maar dat in de overeenkomst met de Staat voor de landsadvocaat verplichtingen moeten worden geformuleerd die zien op de naleving van de eisen en die voorts de Staat een grondslag bieden om de overeenkomst op te zeggen indien op enig moment opnieuw zou blijken van een cultuur die niet getuigt van respect voor de waarden die de Nederlandse staat op dat punt van fundamenteel belang acht?