Opinie: Het belas­tingplan van Wiebes is een aanslag op de demo­cratie


25 juni 2015

Het sluiten van deals in achterkamers, waarop het kabinet zich nu lijkt te willen richten, zou bij een goed functionerende Eerste Kamer allerminst vanzelfsprekend moeten zijn

Staatssecretaris Eric Wiebes is een fixer. Een acrobaat die het onmogelijke binnen bereik brengt. Als er iemand in staat is de bijna onoverbrugbare kloof tussen coalitie en oppositie te dichten zou hij het kunnen zijn. Maar met het belastingplan lijkt hij zijn hand te overspelen. Tenzij er sprake is van politieke schijnbewegingen. Het is zoals Esther Ouwehand in de Tweede Kamer zei: de coalitie is Sinterklaas en de oppositie de Zwarte Piet. In dat geval zouden de onderhandelingen alleen bedoeld kunnen zijn om tijd te rekken.

Het kabinet komt twee zetels tekort in de Eerste Kamer om akkoorden tussen VVD en PvdA zonder kleerscheuren te overleven. Bij een belastingplan waar zelfs tussen de regeringspartijen onderling ernstige verdeeldheid verondersteld mag worden, moet het kabinet er alles aan gelegen liggen zich te verzekeren van een meerderheid in de senaat. Toch lijkt het kabinet daar weinig aan te doen.
Van de partijen in de Tweede Kamer die zijn uitgenodigd om in de achterkamer van het kabinet te spreken over de belastinghervorming zijn SP, CDA en 50plus al afgehaakt en staat GroenLinks op het punt met de onderhandeling te stoppen. Jesse Klaver zegt alleen verder te willen praten als er sprake zal zijn van substantiële vergroening, maar had uit het feit dat de Partij voor de Dieren niet is uitgenodigd al kunnen afleiden dat echte vergroening er niet in zit wat het kabinet betreft.
In de Tweede Kamer gaat het belastingplan het waarschijnlijk maar nipt halen, omdat VVD en PvdA daar over de kleinst mogelijke meerderheid beschikken en de oppositie nog maar weinig warme woorden aan het plan wijdde. Volgens de IJzeren wet van Noten belooft dat weinig goeds voor de wet in de Eerste Kamer: “Een fractie in de Eerste Kamer zal een regering nooit aan een meerderheid helpen als haar partijgenoten in de Tweede Kamer tegen het betreffende wetsvoorstel hebben gestemd.” 21 Zetels in de Eerste Kamer zullen dus niet makkelijk aan te vullen zijn tot een meerderheid.

De poging van Wiebes om het belastingplan voor te koken in de Eerste Kamer via de fractievoorzitters in de Tweede Kamer, is tot mislukken gedoemd.

In het recente verleden werden debatten over studiefinanciering en vrije artsenkeuze zozeer voorgekookt dat de Eerste Kamer nauwelijks nog toekwam aan het toetsen van wetten op rechtmatigheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid, maar stemde volgens de lijnen die in de achterkamer van de Tweede Kamer waren uitgezet.

Matchfixing waarbij de uitslag van de wedstrijd al van tevoren vaststaat is strafbaar in het voetbal, maar lijkt in de politiek een geaccepteerde gewoonte te worden. ‘Politieke matchfixing’ zorgt ervoor dat debatten in de Eerste Kamer alleen nog om des keizers baard gevoerd worden, omdat de uitkomst ervan tevoren is vastgesteld.

Marijke Linthorst schreef in april dat de minderheidspositie van het kabinet in de Eerste Kamer tot gevolg heeft dat kandidaat-Eerste Kamerleden het regeerakkoord moeten onderschrijven. Hoe krampachtig de PvdA haar senatoren nu ook in bedwang probeert te houden, een meerderheid voor het belastingplan zit er vooralsnog niet in.

Dus knipt het kabinet het plan in 3 delen. Eerst de meevaller van 5 miljard, die door PvdA en VVD zonder hulp van derden uitgestrooid gaat worden onder de bevolking, en waarvan verwacht wordt dat de Eerste Kamer dat niet zal blokkeren.

Vervolgens de BTW herziening, waarvoor wel steun van andere partijen nodig zal zijn, maar waarvan allerminst vaststaat dat de in de Tweede Kamer gezochte steun er komt, laat staan dat de fracties in de nieuwe Eerste Kamer zich daar blindelings aan zullen conformeren. Het sluiten van deals in achterkamers, waarop het kabinet zich nu lijkt te willen richten, zou bij een goed functionerende Eerste Kamer allerminst vanzelfsprekend moeten zijn.

Tenslotte de mogelijkheid voor gemeenten om eigen belastingen te heffen, waarvan ook niet wordt aangenomen dat daarvoor een gemakkelijke meerderheid gevonden zal kunnen worden in de Eerste Kamer.

Dat roept vragen op over de inspanningen van het kabinet om oppositiepartijen in de Tweede Kamer uit te nodigen voor geheime besprekingen. Ziet het kabinet alsnog mogelijkheden de Eerste Kamer buiten spel te zetten via afspraken in de Tweede Kamer? Is het kabinet naïef ten opzichte van de gewijzigde stemverhouding in de Eerste Kamer? Of voert het kabinet een toneelstuk op? Om tijd te winnen. Op weg naar de verkiezingen, die waarschijnlijk voor 2017 plaats zullen vinden wanneer het kabinet de Eerste Kamer zo opzichtig negeert.

- See more at: http://www.joop.nl/opinies/het-belastingplan-van-wiebes-is-een-aanslag-op-de-democratie#sthash.23ryCKlF.dpuf

Gerelateerd nieuws

100% zetelwinst Partij voor de Dieren in Eerste Kamer

De komende vier jaar is de Partij voor de Dieren met twee zetels vertegenwoordigd in de Eerste Kamer. Gisteren werd de uitsla...

Lees verder

Opinie: Wat heb je aan geld als de ijskap smelt

Zelfs de eigen aandeelhouders hebben kritiek op het boren naar fossiele brandstoffen door Shell. De oliemaatschappij gaat ond...

Lees verder